„Naród wspaniały, tylko ludzie k****” – to jeden z wielu słynnych cytatów przypisywanych Józefowi Piłsudskiemu, tyle że prawdopodobnie… nie on wypowiedział te słowa! Które z cytatów rzeczywiście należą do Marszałka, a które zostały mu przypisane? Przekonaj się i sprawdź swoją wiedzę historyczną.
Słynne cytaty Józefa Piłsudskiego od lat inspirują kolejne pokolenia Polaków. Choć nie wszystkie należą do Marszałka, nawet te przypisywane mu, oddają jego myśl i polityczne przesłanie. Co miał do powiedzenia na temat Polski?***
– Chcemy Polski niepodległej, abyśmy mogli tam urządzić życie lepsze i sprawiedliwsze dla wszystkich.
Słowa te są wyrazem patriotyzmu, ale może przede wszystkim politycznej finezji Józefa Piłsudskiego. Zostały wypowiedziane na przełomie XIX i XX wieku, gdy redagował socjalistyczne pismo „Robotnik”. Tłumaczył wtedy współpracownikom, że nie wystarczy głosić hasła podniesienia płacy o 10 groszy. Społeczeństwo potrzebowało wielkiej idei, dla której warto poświęcić życie. I tą ideą, według Piłsudskiego, miała się stać właśnie niepodległa i sprawiedliwa Polska.
– Kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien szacunku teraźniejszości ani nie ma prawa do przyszłości.
Józef Piłsudski wychowywał się w domu rodzinnym w kulcie powstania styczniowego. Podziwiał bohaterstwo i poświęcenie jego uczestników. Byli dla niego wzorem oraz inspiracją dla podjęcia idei walki zbrojnej o niepodległość Polski. Piłsudski uważał, że na każdym pokoleniu Polaków spoczywa taki obowiązek.
– Kto nie był socjalistą za młodu, ten na starość będzie sk******.
To jeden z najsłynniejszych cytatów przypisywanych Piłsudskiemu. Nie wiadomo jednak czy te słowa kiedykolwiek padły z ust Marszałka. Nawet jeśli tak było, to nie on jako pierwszy sformułował tę maksymę. Prawdopodobnie ukuł ją francuski premier Georges Clemenceau. Tyle że, jako człowiek dobrze wychowany, nie mówił o sk******, lecz o łajdakach.
– Choć nieraz mówię o durnej Polsce, wymyślam na Polskę i Polaków, to przecież tylko Polsce służę.
Józef Piłsudski złościł się na Polaków, którzy – jak mawiał – są dla siebie najgorszymi wrogami. Krytykował w ostrych słowach polityków, zajadle się zwalczających, niegardzących kłamstwem oraz potwarzami i nie mogących dojść do porozumienia nawet w sprawach najważniejszych dla ojczyzny.
– Racja jest jak d***, każdy ma swoją.
Piłsudski zgorzkniały po oszczerczych atakach na siebie potrafił używać wobec oponentów wulgarnego języka. Porównanie racji z miejscem, w którym plecy tracą swą szlachetną nazwę, nie zachwyca jednak głębią myśli i finezją, a Marszałek był przecież człowiekiem niezwykle inteligentnym. Może tak powiedział, a może jednak nie…
– Balansujcie, dopóki się da, a gdy się już nie da, podpalcie świat!
Podobno takie polecenie było politycznym testamentem Piłsudskiego, przekazanym na łożu śmierci ministrowi spraw zagranicznych Józefowi Beckowi. Tyle że Beck nigdy o takich słowach Marszałka nie wspominał. W 1939 r. minister z pewnością nie chciał podpalać świata. A że wyszło inaczej, to już zupełnie inna sprawa…
Film “Piłsudski” w reżyserii Michała Rosy będzie można obejrzeć w kinach od 13 września. Szczegóły znajdziecie w linku poniżej:
Fot., źródło mat. prasowe