Naukowcy muszą lepiej przygotować się na następną pandemię, ostrzega międzynarodowy zespół naukowców pod kierownictwem prof. Władka Minora z University of Virginia School of Medicine (UVA). Plan zakładający opracowanie m.in. „zaawansowanego systemu informacyjnego” zaprezentowali w piśmie “IUCrJ”.
Oprócz zajmującego się fizjologią molekularną i biofizyką prof. Minora (absolwent wydziału fizyki Uniwersytetu Warszawskiego) w skład zespołu badawczego wchodzą naukowcy z USA, Polski i Austrii.
Mając na względzie „lawinę” danych naukowych wygenerowanych w odpowiedzi na pandemię COVID-19, prof. Minor i jego współpracownicy wzywają do stworzenia „zaawansowanego systemu informacyjnego” (AIS), aby pomóc integrować, monitorować i oceniać ogromne ilości danych, które zostaną opracowane, gdy naukowcy ujawnią budowę molekularną kolejnego patogenu stanowiącego duże zagrożenie biologiczne. Informacje na temat kształtu, struktury i funkcji patogenu są niezbędne do opracowywania nowych leków, szczepionek i metod leczenia. Na przykład dostępne obecnie szczepionki COVID-19 są skierowane przeciwko białku „kolca” na powierzchni wirusa SARS-CoV-2.
„Modele strukturalne i inne wyniki eksperymentalne produkowane przez różne laboratoria muszą być zgodne ze standardową procedurą oceny, aby zapewnić ich dokładność i zgodność z przyjętymi standardami naukowymi – powiedział prof. Minor. – Standaryzowana walidacja jest ważna dla wszystkich dziedzin nauk biomedycznych, zwłaszcza dla modeli strukturalnych, które są często wykorzystywane jako punkt wyjścia w późniejszych badaniach, takich jak sterowane komputerowo badania dokowania leków i eksploracja danych. Nawet pozornie nieistotne błędy mogą sprowadzić takie badania na manowce”.
Ważną rolą „zaawansowanego systemu informacyjnego” byłaby identyfikacja danych, które należałoby udoskonalić i ulepszyć. Kluczowe znaczenie ma to, aby dane strukturalne i inne dane dotyczące patogenów były jak najbardziej dokładne, a naukowcy z różnych dziedzin mówili tym samym językiem. Proponowany AIS pomógłby zapewnić zgodność w różnych dyscyplinach.
„Opublikowano prawie 100 tys. artykułów związanych z COVID-19, a ponad tysiąc modeli makrocząsteczek kodowanych przez SARS-CoV-2 zostało ustalonych eksperymentalnie w ciągu około roku. Żaden człowiek nie jest w stanie +przetrawić+ tej ilości informacji – powiedział Minor. – Uważamy, że najbardziej obiecującym rozwiązaniem problemu przeciążenia informacją i braku skutecznego ich wyszukiwania jest stworzenie zaawansowanego systemu informacyjnego, który jest w stanie zbierać wyniki ze wszystkich odpowiednich zasobów i prezentować informacje w pouczający sposób, promujący zrozumienie i wiedzę”.
Naukowcy przyznają, że realizacja ich propozycji byłaby dużym przedsięwzięciem. Inne inicjatywy, które starały się zaoferować podobne korzyści na mniejszą skalę, pojawiały się i już zniknęły. “Tworzenie AIS niewątpliwie będzie wymagało współpracy wielu naukowców, którzy są ekspertami w swoich dziedzinach, ale wydaje się, że jest to jedyny sposób na przygotowanie nauki biomedycznej na następną pandemię” – piszą naukowcy w nowym artykule naukowym, w którym przedstawiają swoją propozycję.
„W historii ludzkości pandemia COVID-19 jest stosunkowo łagodna w porównaniu z dżumą dymieniczą (czarną śmiercią), która zabiła sto razy więcej ludzi – podsumowują autorzy. – Następnym razem możemy nie mieć tyle szczęścia”.
Wśród autorów publikacji znaleźli się: David R. Cooper, Marcin Cymborowski, Marek Grabowski, Ivan G. Shabalin (University of Virginia), Joanna M. Macnar (Uniwersytet Warszawski), Mirosław Gilski (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu), Dariusz Brzeziński, Marcin Kowiel, Mariusz Jaskóski (Zakład Krystalografii – Centrum Badań Biokrystalograficznych PAN w Poznaniu), Zbigniew Dauter, Alexander Wlodawer (Center for Structural Biology, National Cancer Institute, Frederick, Maryland, USA), Bernhard Rupp (Institute of Genetic Epidemiology, Medical University Innsbruck, Austria). (PAP)
Fot. ma charakter poglądowy. Źródło PAP -Nauka w Polsce Paweł Wernicki