Szokujące! Czy śpisz w łóżku pełnym odchodów?

Roztocza kurzu domowego są mikroskopijnymi pajęczakami, które występują w domach na całym świecie. Ich przeciętny cykl życiowy trwa 65-100 dni i w tym czasie wytwarzają one około 2.000 granulek odchodów. Dodatkowo za pośrednictwem śliny wydzielają one jeszcze więcej białek i oba te czynniki mogą zainicjować alergie i wpływać na nasz dobrostan.

Mikrobiolodzy Dyson wzywają do utrzymywania domów w stanie wolnym od kurzu, którego przybywa w sezonie rozkwitu roztoczy. WHO szacuje, że wewnątrz pomieszczeń spędzamy do 90% czasu. W związku z nadejściem zimy i kontynuacją lockdownu, w niektórych częściach świata może się to tylko powiększyć. Roztocza kurzu i ich odchody są najistotniejszym czynnikiem w skali światowej wywołującym choroby alergiczne. A ile naprawdę wiemy o tych mikroskopijnych organizmach, z którymi dzielimy łózko?

Czym są roztocza kurzu?

Roztocza kurzu domowego są mikroskopijnymi pajęczakami, które występują w domach na całym świecie. Ich przeciętny cykl życiowy trwa 65-100 dni i w tym czasie wytwarzają one około 2.000 granulek odchodów. Dodatkowo za pośrednictwem śliny wydzielają one jeszcze więcej białek – i oba te czynniki mogą zainicjować alergie i wpływać na nasz dobrostan.
W istocie substancje uczulające pochodzące od roztoczy kurzu są najważniejszym czynnikiem sprawczym chorób alergicznych w skali światowej, a szeroka ekspozycja we wczesnym dzieciństwie na alergeny spotykane w pomieszczeniach, włącznie z roztoczami kurzu domowego została powiązana z astmą.

Od maja do października trwa okres rozrodczy roztoczy kurzu i w tym czasie samica tego gatunku składa 60-100 jaj. Oznacza to, że liczba osobników w twoim domu wzrasta, a koncentracja alergenów może być wysoka. Nawet jeśli roztocza wymierają w zimie, to i tak wytwarzany przez nie materiał uczulający, włącznie z odchodami, fragmentami ciała i śliną, jest nadal obecny.

– Gdy na dworze się ochładza mamy skłonność do spędzania więcej czasu pod dachem i rzadszego wietrzenia domu – mówi Gem McLuckie, Główny Pracownik Naukowy w Dziale Mikrobiologii firmy Dyson.

Co więcej, kurz jest na tyle lekki, że unosi się w powietrzu. Gdy włączamy systemy ogrzewania prądy konwekcyjne mogą przemieszczać odchody roztoczy i inne alergeny po domu i z tego powodu wiele osób cierpiących na alergię indukowaną przez roztocza może doświadczać nasilenia objawów w miesiącach zimowych.

Początek jesieni jest doskonałym czasem na wykonanie resetu poziomu zawartości pyłów w twoim domu, na usunięcie kurzu i materiału alergizującego, tak, by poprawić samopoczucie. W istocie rzeczy oczyszczenie jesienne jest równie ważne, jak porządki wiosenne – mówi Gem McLuckie.

Skórni padlinożercy

Roztocza kurzu żerują głównie na łupieżu zwierzęcym i martwych komórkach skóry pochodzących od ludzi i zwierząt. Człowiek zrzuca średnio 2 g skóry każdego dnia, zwłaszcza w nocy, gdy tarcie o pościel przyczynia się do złuszczania obumarłych komórek. Roztocza mogą również pozyskiwać potrzebne im substancje odżywcze z innych odpadków spotykanych w gospodarstwie domowym, takich jak resztki ryb, grzybów czy artykułów spożywczych.

– Roztoczy kurzu domowego możesz najbardziej spodziewać się tam, gdzie spędzasz najwięcej czasu i tracisz najwięcej skóry, a 1/3 życia spędzamy w łóżku. W istocie większość z nas prawdopodobnie śpi w łóżku pełnym odchodów roztoczy kurzu – mówi Gem McLuckie.

W rzeczywistości w jednym materacu mogą znajdować się miliony roztoczy kurzu9. Studium z 2003 r. wykazało obecność alergenów pochodzących od roztoczy w łóżkach około 84% poddanych badaniu domów amerykańskich10, zaś w Europie wykrywalne alergeny znaleziono w 68% domów11.

– Powszechne jest również to, że więcej roztoczy wykrywa się w łóżkach i pościeli ludzi cierpiących na suchość skóry. Złuszczone komórki skóry zawierają mniej lipidów i są ulubionym posiłkiem roztoczy kurzu – dodaje Gem.

Roztocza kurzu domowego prosperują najlepiej w warunkach ciepłych, wilgotnych i w ciemności, szczególnie tam, gdzie poziom wilgotności oscyluje wokół 70 procent, a temperatura przekracza 25 stopni Celsjusza. Oznacza to, że miejsca, w których pocimy się, oddychamy, a nasze ciało emituje ciepło są świetnym domem dla roztoczy. Sofy, materace, posłania dla zwierząt i inne miękkie elementy wystroju wnętrza stanowią żyzny grunt dla roztoczy, szczególnie w ich okresie rozrodczym. Są jednak jeszcze inne codzienne czynności, które mogą mieć znaczenie.

Tylko nieliczne roztocza mogą przetrwać tam, gdzie poziom wilgotności spada poniżej 45%, lecz podniesienie go nawet tylko na półtorej godziny może umożliwić roztoczom przeżycie. Gotowanie posiłku lub wzięcie gorącego prysznica może z łatwością utrzymać wysoki poziom wilgotności w twoim domu, zwłaszcza w zimie, gdy mamy tendencję do rzadszego wietrzenia mieszkań.

Wpływ na dobrostan

– Roztocza nie są niebezpieczne. Wytwarzane przez nie szkodliwe alergeny pochodzą z białek obecnych w granulkach ich odchodów i we fragmentach ich ciał. Mogą one mieć znaczący wpływ na samopoczucie ludzi żyjących w domach, w których występują kolonie roztoczy kurzu – zapewnia Gem. 

Wielu z nas może dobrze znać zjawisko pojawiania się wysięku z nosa, łzawienia oczu, czy drapania w gardle po przełożeniu w inne miejsce starych, zakurzonych ubrań, co byłoby łagodną reakcją na alergeny pochodzące od roztoczy. W przypadku niektórych osób oddziaływanie może być jednak bardziej poważne.

Pozytywne wyniki testu na alergeny wywodzące się od roztoczy są wyjątkowo powszechne wśród ludzi chorych na astmę, pewne typy zapalenia skóry i na częste zapalenia zatok. Badania sugerują również, że ekspozycja na znaczne skupiska roztoczy kurzu, szczególnie we wczesnym etapie życia, zwiększa ryzyko rozwoju uczulenia na alergeny pochodzące od roztoczy, jak również ryzyko zachorowania na astmę.

Cóż więc możesz zrobić, by zwyciężyć w sezonie roztoczy w swoim domu? Rady mikrobiologa firmy Dyson.

1. Zagłodź swoje roztocza – redukcja ilości resztek komórek skóry w domu minimalizuje zasób podstawowego źródła pożywiania dla roztoczy, powstrzymując gwałtowny przyrost ich populacji w sezonie roztoczy. Odkurzaj swój materac z obu stron urządzeniem o zaawansowanym systemie filtracji. Podobnie postępuj z sofą i innymi meblami tapicerowanymi.

2. Zarządzaj poziomem wilgotności – roztocza nawadniają się chłonąc wodę z powietrza, zatem utrzymywanie poziomu wilgotności względnej poniżej 45% w temperaturze pokojowej13 zabije większość z nich. Wietrz często pościel i koce, a także przewietrzaj mieszkanie otwierając okna lub stosując oczyszczacz powietrza z filtrem HEPA. Nie zapominaj o używaniu wentylatora po wzięciu prysznica lub w czasie gotowania, gdyż podniesienie poziomu wilgotności nawet zaledwie na półtorej godziny w ciągu doby może sprawić, że roztocza kurzu przeżyją.

3. Kontroluj temperaturę – roztocza najlepiej prosperują w temperaturze 25 stopni Celsjusza, zadbaj więc o to, by dla panowania nad ilością roztoczy często odkurzać cieplejsze rejony w twoim domu, takie jak legowiska zwierząt, kanapy czy materace. Pranie pościeli i czyszczenie miękkich obić meblowych w temperaturze 60-90 stopni Celsjusza również zniszczy alergeny.

4. Najważniejsze wskazówki – nie zapominaj, że roztocza kurzu i ich odchody są mikroskopijne. Jeśli widzisz kurz w domu, to znaczy, że roztocza mogą już być w rozkwicie!