Według ludowej legendy piana, która wydobywa się z ich pyska podczas żucia pokarmu jest antidotum na jad węża. Czy słyszeliście o bliskim krewniaku kozy domowej markurze śruborogim, zwanym też kozą śruborogą?
Te zwierzęta zamieszkują góry w Afganistanie, Indiach, Tadżykistanie, Uzbekistanie oraz Pakistanie. W tym ostatnim państwie uznawane są za narodowe zwierzę. Natura dobrze przygotowała je do życia w trudnym, górskim terenie. Potrafią chociażby stanąć na tylnych kopytach, aby „dorwać się” do smakowitych kąsków. Ich dieta jako roślinożerców opiera się na trawach, ziołach, liściach, owocach i kwiatach.
Ich łacińska nazwa to Capra falconeri, zaś nazwa potoczna pochodzi od perskiego słowa mar, czyli wąż oraz khor czy zjadacz. Legenda głosi, że potrafią one zabić węża, a piana, która wydobywa się z pyska podczas żucia pokarmu jest antidotum na jad tych gadów.
Najaktywniejsze są wczesnym rankiem i późnym popołudniem. Żyją w stadach liczących 3–5 osobników, ale w okresie godowym, łączą się w większe grupy. Okres rozrodczy zaczyna się w listopadzie. Ciąża trwa u nich około sześć miesięcy. Po tym czasie rodzi się jedno lub dwoje młodych.
Do 2015 roku ten gatunek był zaklasyfikowany przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody jako gatunek zagrożony wyginięciem. W ostatnich latach ich liczba wzrosła o około 20 procent. Padają ofiarą śnieżnych lampartów, niedźwiedzi brunatnych, rysi czy szakali, ale największym zagrożeniem jest dla nich człowiek. Stanowią bowiem łakomy kąsek dla kłusowników ze względu na swoje niezwykłe, spiralnie skręcone dwu- lub nawet trzykrotnie rogi. Wikimedia/Rufus46