Dla wielu miłośników tych roślin, to nie bzami, ale właśnie szparagami maj się zaczyna. Sezon na te warzywa trwa jednak krótko, więc obecnie warto jeść je jak najczęściej, bo są skarbnicą składników odżywczych.
Jak podaje Akademia Dobrego Smaku SGGW, szparag lekarski (Asparagus officinalis L.) to jednoliścienna bylina należąca do rodziny szparagowatych (Asparagaceae). Istnieje ponad 150 gatunków szparaga, jednak do jadalnych zalicza się tylko jeden – szparag lekarski. Jest to roślina lecznicza o udowodnionym działaniu przeciwzapalnym i przeciwgrzybiczym. Z jednej strony wyróżnia się niską wartością energetyczną, a z drugiej – wysoką wartością odżywczą. W czasach, gdy coraz więcej ludzi interesuje się zdrową, zbilansowaną dietą, popularność szparaga – właśnie ze względu na jego właściwości – znacznie wzrosła.
Uprawa
W ciągu ostatnich 10 lat produkcja szparaga w świecie wzrosła o około 40%. Obecnie największymi producentami szparagów są kolejno: Chiny, Peru, USA, Niemcy i Hiszpania. W Polsce szparagi uprawia się na areale około 1700 ha, co pozwala rocznie wyprodukować około 4000 ton tych warzyw. W większości są one jednak eksportowane, zarówno w stanie świeżym, jak i przetworzonym. Około 65% towaru trafia do Niemiec, pozostała część do Holandii, Francji i Belgii.
Rodzaje szparagów
Szparagi podlegają podziałowi w zależności od sposobu ich uprawy. Dzieli się je na bielone, których wypustki rosną w ziemi bez dostępu światła, oraz zielone, hodowane w świetle, wskutek czego zachodzi w nich proces fotosyntezy. Szparagi zielone są produkowane na masową skalę w wielu krajach, w Polsce jednak przegrywają popularnością z bielonymi, mimo że ich hodowla jest prostsza, mniej pracochłonna, łatwiej można ją zmechanizować, a same warzywa mają wyższą wartość odżywczą – zielone szparagi są bardziej zasobne w witaminy i chlorofil. Mają natomiast jedną wadę: są mniej trwałe od szparagów bielonych.
Wartość odżywcza
Szparagi charakteryzują się niską wartością energetyczną (20 kcal w 100 g świeżej masy) przy równoczesnej wysokiej zawartości składników odżywczych. Zawierają duże ilości witamin (A, C, E oraz z grupy B), łatwostrawne białka, cukry i składniki mineralne (fosfor, potas, jod, wapń, magnez, żelazo, cynk).
Szparagi są również zasobne w wiele związków bioaktywnych, które mogą wzmacniać, osłabiać lub modyfikować funkcje fizjologiczne i metaboliczne organizmu. Wśród najważniejszych wyróżnić należy: fruktany, asparaginę, saponiny sterydowe, kumarynę, koniferynę, wanilinę, lotne olejki, karotenoidy (fizaminę, kapsantynę), flawonoidy (w tym znaczna ilość rutyny), fitosterole (w tym znaczna ilość β-sitosterolu) o właściwościach przeciwutleniających. Ze względu na ich obecność spożywanie szparagów może m.in. wspomagać leczenie zaburzeń trawiennych, chorób sercowo-naczyniowych, a także opóźniać procesy starzenia.
Szparagi są skarbnicą licznych związków bioaktywnych, są też niskokaloryczne. Mają jednak jedną wadę: zawierają dużo puryn, które mogą powodować gromadzenie się kwasu moczowego w organizmie. W związku z tym nie powinny ich spożywać osoby cierpiące na dnę moczanową i kamienie nerkowe. Sezon na szparagi trwa krótko, więc warto wykorzystać ich prozdrowotne właściwości. Najlepiej smakują gotowane w wodzie lub na parze. Dobrym pomysłem jest przygotowanie z nich zupy
ZOBACZ TAKŻE:
Fot. ma charakter poglądowy. Źródło akademiadobregosmakusggw.pl