„Żyrafa tym głównie żyje, że w górę wyciąga szyję” – pisał przed laty Jan Brzechwa. Dziś obchodzimy światowy dzień tych niezwykłych, majestatycznych stworzeń. Warto wspomnieć je, choć przez chwilę, bo niedługo mogą zniknąć z naszej planety…
Dorosła żyrafa ma około pięciu metrów wysokości, a jej życie zaczyna się od… upadku z wysokości około półtora metra, bo te zwierzęta rodzą na stojąco.
– „Maluch” już wtedy mierzy około 1,8 metra, a masa jego ciała mieści się w przedziale 45 – 68 kg. To znaczy, że ma wzrost mężczyzny, a wagę… drobnej kobiety! Godzinę po tym wstrząsającym wydarzeniu, jakim niewątpliwie jest przyjście na świat, młoda żyrafa podąża za stadem. Kiedy stado żeruje, młode pozostają pod opieką jednej z samic. Kostne wyrostki, często potocznie zwane „rożkami”, początkowo składają się z chrząstki i z wiekiem twardnieją. Dorosłym samcom przydadzą się w walce o samice. Żyrafy mają znakomity wzrok, więc nawet jeśli powędrują daleko od stada, mogą je dostrzec i bezpiecznie powrócić. Rzadko słychać, jak się porozumiewają: czasem można usłyszeć parsknięcia, ale większość „rozmów” zwierzęta te odbywają w częstotliwościach zbyt niskich dla ludzkiego ucha – wyjaśnia Joanna Kij z wrocławskiego ZOO.
Dzień z życia żyrafy
Ich dzień składa się głównie z jedzenia i przeżuwania. Żyrafa dziennie zjada około 34 kilogramów liści, które wymagają długiej obróbki, zanim zostanie strawione. Większość płynów przyjmuje z pokarmem, gdyż podejście do wodopoju i odpowiednie ustawienie, aby móc się napić bywa ryzykowne, ponieważ w pobliskich zaroślach może czaić się drapieżnik.
Samce i samice nie konkurują o pokarm, bowiem oskubują drzewa akacji na różnych wysokościach. A czynią to za pomocą długiego na około 45 centymetrów języka, którym czyszczą sobie także uszy i ocierają oczy i nos. Jak to jest jednak możliwe, że nie kaleczą się ostrymi cierniami akacji? Otóż chronią ich przed tym grube i twarde wargi.
– Żyrafy przyłapano również na… podgryzaniu kości! Zjawisko to, nazywane osteofagią, nie kwalifikuje jednak żyraf do padlinożerców. Dzięki oblizywaniu i przeżuwaniu kości zwierzęta zyskują cenny wapń – potrzebny do wzmocnienia własnego szkieletu – tłumaczy pani Joanna.
Uderzenie jak zderzenie
Aby się zregenerować, żyrafy śpią zaledwie 30 minut w ciągu doby! Ciekawostką jest wielkość serca żyrafy. Ma naprawdę wielkie serce i to dosłownie! Jest największe wśród wszystkich zwierząt lądowych: ma 60 centymetrów długości i waży 11 kilogramów! Dla porównania ludzkie serca mieszczą się w przedziale 0,2 – 0,45 kg. Tak potężna pompa musi wtłoczyć krew na wysokość głowy. Co ciekawe, długa szyja żyrafy kryje w sobie tyle samo kręgów szyjnych, co u nas, czyli siedem. Różnica polega na tym, że każdy krąg żyrafy mierzy aż dwadzieścia pięć centymetrów!
– Samce walczą ze sobą uderzając się szyjami. Takie uderzenie porównywalne jest… ze zderzeniem z samochodem! Po wymianie takich ciosów słabszy konkurent na pewno zrozumie aluzję silniejszego. Kopyto żyrafy rozmiarem przypomina talerz obiadowy – średnica to 30 centymetrów. Kopniak dorosłej żyrafy zaszkodzi nawet polującej lwicy. Dzięki silnym, długim nogom żyrafy „spacerują” z prędkością 16 km/h (sprawdź, jak szybko jeździsz na rowerze), ale jeśli jest taka potrzeba, mogą się rozpędzić do 56 km/h – podkreśla Joanna Kij.
Szkodzi im człowiek
Te wspaniałe, majestatyczne zwierzęta jeszcze kilka lat temu były dość pospolite i często można je było spotkać na afrykańskich sawannach. Mało kto jednak wie, że w ciągu ostatnich 30 lat ilość żyraf zmalała aż o 40 procent! Eksperci określili ich sytuację jako „ciche wymieranie”. Największym zagrożeniem dla nich jest oczywiście człowiek, który swoją działalnością powoduje zatrucie powietrza i wody. Wypala trawy, wycina drzewa, niszcząc naturalne siedliska żyraf. To sprawia, że chorują, a nawet giną z głodu. Padają też łupem kłusowników – zabija się je dla mięsa i skór.
W związku z tak katastroficznym stanem w 2016 roku Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) umieściła żyrafy na liście gatunków zagrożonych wyginięciem, aby ograniczyć możliwość polowania na te zwierzęta.
Najbardziej zagrożona jest żyrafa nubijska. Jej liczebność w środowisku naturalnym oszacowano na zaledwie 2645 osobników. Możecie pomóc ratować te wspaniałe stworzenia! Wystarczy wpłacić datek na konto Giraffe Conservation Foundation. Szczegóły znajdziecie tutaj.
fot. ZOO Wrocław
